Tuy nhiên, rủi ro diễn biến dịch Covid-19 xấu đi là đáng kể, thể hiện qua các đợt bùng phát dịch nội địa trong tháng 03, tháng 07 năm 2020 và tháng 01 năm 2021.
Triển vọng xây dựng nhà ở thương mại hỗ trợ bởi cải cách pháp lý (trở lại): Hai bộ luật được Quốc hội thông qua trong năm 2020 và có hiệu lực từ đầu năm 2021 (gồm Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xây dựng 2020 và Luật Đầu tư 2020) được kỳ vọng sẽ giải quyết các ách tắc thủ tục hành chính trong quản lý đầu tư dự án nhà ở thương mại tại đô thị hiện nay, hỗ trợ khôi phục thị trường này trong năm 2021.
Những thay đổi quan trọng trong hai bộ luật mới này bao gồm:
Luật Xây dựng 2020 khắc phục vướng mắc giữa “chủ đầu tư” và “nhà đầu tư”: nhiều dự án nhà ở thương mại đô thị không được Sở Quy hoạch Kiến trúc chấp thuận đề xuất quy hoạch chi tiết 1/500 dù đã có Quyết định chủ trương đầu tư từ Ủy ban Nhân dân (UBND) thành phố. Đây là do Luật Quy hoạch đô thị 2009 yêu cầu “chủ đầu tư dự án” lập quy hoạch chi tiết khu vực được giao đầu tư (khoản 7, điều 19). Tuy nhiên, theo Luật Đầu tư 2014, UBND khi cấp quyết định chủ trương đầu tư chỉ ghi “nhà đầu tư thực hiện dự án” (khoản 8 điều 33). Để khắc phục vướng mắc này, Luật Xây dựng 2020 sửa đổi và quy định rằng “chủ đầu tư là nhà đầu tư được cơ quan nhà nước có thẩm quyền chấp thuận” (khoản 4, điều 1).
Luật Đầu tư 2020 khắc phục vướng mắc về hình thức sử dụng đất để thực hiện dự án: Luật Nhà ở 2014 yêu cầu các dự án nhà ở thương mại cần “sử dụng diện tích đất thuộc quyền sử dụng hợp pháp” để xây dựng (khoản 1, điều 23). Tuy nhiên, các dự án nhà ở thương mại trong đô thị thường bị vướng một phần nhỏ đất công (kênh rạch, bờ đất, đường…) khiến cho việc giao đất gặp trở ngại. Hơn nữa, các phần đất này thường nằm rải rác, không thể gom lại để giải quyết thủ tục pháp lý, càng làm kéo dài thời gian giao đất. Để tháo gỡ nút thắt này, Luật Đầu tư 2020 quy định rằng dự án nhà ở thương mại “có quyền sử dụng đất ở hợp pháp và các loại đất khác được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép chuyển mục đích sử dụng đất sang nhà ở” (khoản 1c, điều 75).
Bên cạnh đó, hai bộ luật này cũng sẽ chuẩn hóa quy trình thủ tục đầu tư xây dựng, giúp tiết kiệm thời gian và chi phí cho chủ đầu tư dự án3.
Triển vọng lĩnh vực xây dựng nhà không để ở (nhà xưởng, khách sạn, văn phòng…) khả quan tr ong năm 2021 nhờ khôi phục du lịch và sản xuất nội địa: Trong hai đợt bùng phát dịch Covid-19 nội địa T04 và T08/2020, lượt khách vận tải và chỉ số PMI4 Việt Nam đều sụt giảm, thể hiện ảnh hưởng tiêu cực lên du lịch và sản xuất nội địa.
Tuy nhiên, nhờ bùng phát dịch nhanh chóng được kiểm soát và các yếu tố kinh tế cơ bản ổn định, hai chỉ số này đều có khôi phục khả quan sau đó, chỉ ra khả năng khôi phục của xây dựng nhà không để ở trong năm 2021.
SSI & VNDirect & Agriseco
BSC & VCBS
