Vốn FDI vào Việt Nam tiếp đà tăng

 

Số liệu cũng cho thấy, tháng 3 ghi nhận lượng vốn điều chỉnh của các dự án hiện hữu và góp vốn mua cổ phần cao hơn hai tháng đầu năm. Lượng dự án đầu tư mới cũng nhiều hơn. Tuy nhiên, do không có nhiều dự án quy mô lớn, mức tăng tổng vốn đầu tư tháng này giảm khoảng 25 điểm phần trăm so với tháng 2.

Vốn giải ngân trong quý I cũng cho thấy xu hướng tích cực khi đạt hơn 4,6 tỷ USD, tăng trên 7% so với cùng kỳ năm ngoái. Tính chung quý I, gần 6,2 tỷ USD vốn FDI được rót vào Việt Nam.

Công nghiệp chế biến chế tạo vẫn là ngành dẫn đầu trong thu hút FDI, trên 3,9 tỷ USD, chiếm gần 64% vốn ngoài vào Việt Nam. Bất động sản, bán lẻ lần lượt ở vị trí thứ hai và ba.

Bên cạnh đó, nhiều dự án lớn ở các lĩnh vực năng lượng (sản xuất pin, tế bào quang điện, thanh silic), sản xuất linh kiện, sản phẩm điện tử được đầu tư mới và mở rộng vốn trong quý I.

Xét theo đối tác, 62 quốc gia và vùng lãnh thổ có đầu tư tại Việt Nam trong 3 tháng đầu năm. Singapore vẫn dẫn đầu với tổng vốn đầu tư hơn 2,5 tỷ USD, tăng hơn 51% cùng kỳ. Kế tiếp là Hong Kong là 1,05 tỷ USD.

Theo Cục Đầu tư nước ngoài, vốn ngoại vẫn tập trung ở các địa phương có nhiều lợi thế (cơ sở hạ tầng, nhân lực, cải cách thủ tục hành chính) như Hà Nội, TP HCM, Bắc Ninh, Quảng Ninh, Hải Phòng... Số này chiếm gần 75% dự án mới và 78% vốn đầu tư cả nước.

Cập nhật ngày 21/02/2024: Vốn đầu tư FDI vào Việt Nam sẽ giữ nhịp độ tích cực trong năm 2024

Trong khu vực ASEAN-6, chỉ có ba quốc gia ghi nhận tăng trưởng trong thu hút vốn đầu tư FDI là Thái Lan, Việt Nam và Indonesia. Trong đó, quy mô thu hút vốn FDI của Việt Nam là lớn nhất.

Theo UNCTAD, vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) toàn cầu năm 2023 tăng 3% so với năm 2022 lên khoảng hơn 1.365 tỷ USD chủ yếu do FDI tăng mạnh ở một số quốc gia trung gian ở châu Âu. Tuy vậy, khu vực là động lực cho dòng vốn đầu tư FDI là các nền kinh tế đang phát triển ghi nhận sự sụt giảm 9% so với cùng kỳ, đạt 849 triệu USD.

FDI vào khu vực châu Á chứng kiến mức giảm mạnh hơn, 12% so với cùng kỳ. Trong đó, FDI vào Trung Quốc giảm 6%, Ấn Độ giảm 47% và ASEAN giảm 16%. Trong khu vực ASEAN-6, chỉ có ba quốc gia ghi nhận tăng trưởng trong thu hút vốn đầu tư FDI trong năm 2023 là Thái Lan, Việt Nam và Indonesia với mức tăng trưởng lần lượt là 42,0%, 32,1% và 13,7% so với cùng kỳ.

Trong đó, quy mô thu hút vốn FDI của Việt Nam là lớn nhất trong ba nước. Như vậy, có thể thấy Việt Nam là một ngoại lệ về thu hút FDI trong bức tranh toàn cầu và khu vực trong năm 2023.

Theo Cục đầu tư nước ngoài, tổng vốn đăng ký năm 2023 đạt 36,6 tỷ USD, tăng 32,1% so với cùng kỳ. Trong đó, vốn đăng ký mới và vốn góp, mua cổ phần tăng mạnh, lần lượt đạt 20,2 tỷ USD và 8,5 tỷ USD, tăng lần lượt 62,2% và 65,7% so với cùng kỳ. Ngược lại, vốn đăng ký tăng thêm chỉ đạt 7,9 tỷ USD, giảm 22,1% so với cùng kỳ. Xét về số dự án, số lượt dự án đăng ký mới cũng rất khả quan, năm 2023, Việt Nam thu hút 3.188 dự án FDI mới, tăng 56,6% so với cùng kỳ, đồng thời, số lượt dự án đăng ký tăng vốn cũng tăng trưởng 14,0% so với cùng kỳ. Quy mô vốn đăng ký mới bình quân mỗi dự án tăng nhẹ so với năm 2022 (+3,6%).

Ở góc độ toàn cầu, theo fDI Markets, ba ngành nghề thu hút vốn FDI mạnh nhất trong năm 2023 là 1) năng lượng tái tạo (~339,5 tỷ USD), 2) thiết bị điện tử (~113,8 tỷ USD) và 3) dầu khí và than đá (~94,3 tỷ USD). Ngành vật liệu bán dẫn dù ở trong top 10 nhưng chỉ đứng thứ 9 về quy mô thu hút vốn đầu tư nước ngoài (~50,8 tỷ USD). Tại Việt Nam, thu hút FDI vào lĩnh vực công nghiệp chế biến chế tạo chiếm 64% tổng vốn FDI đăng ký, đạt 23,5 tỷ USD và tăng 39,9% so với cùng kỳ. Xu hướng đầu tư vào Việt Nam cũng khá tương đồng với dòng chảy vốn FDI toàn cầu với ba dự án lớn nhất là dự án Nhà máy điện khí LNG Thái Bình (Nhật Bản) với quy mô1,99 tỷ USD, dự án sản xuất tế bào quang điện của Tập đoàn Jinko Solar (Trung Quốc) với quy mô 1,5 tỷ USD và LG Innotek (Hàn Quốc) góp vốn thêm 1,05 tỷ USD sản xuất linh kiện điện tử.

Cụm công nghiệp phía Bắc là điểm đến của các nhà đầu tư Trung Quốc

Xét về địa phương thu hút vốn FDI, Tp.HCM dẫn đầu về thu hút vốn FDI năm 2023 với tổng vốn đăng ký đạt xấp xỉ 5,9 tỷ USD (+48,5% so với cùng kỳ), trong đó, giá trị góp vốn và mua cổ phần là 4,3 tỷ USD, chiếm hơn 73% tổng vốn đăng ký. Năm 2023, thu hút FDI vào Tp.HCM tập trung ở lĩnh vực 1) Thông tin và truyền thông, 2) Vận tải kho bãi và 3) Bất động sản. Nếu không tính đến vốn góp và mua cổ phần, các địa phương thu hút FDI nổi trội trong năm 2023 là 6 tỉnh thành công nghiệp phía Bắc gồm Hải Phòng (~3,1 tỷ USD), Quảng Ninh (~3,1 tỷ USD), Bắc Giang (~3,0 tỷ USD), và Thái Bình (~2,8 tỷ USD), Bắc Ninh (~1,7 tỷ USD) và Nghệ An (~1,6 tỷ USD).

Theo đối tác đầu tư, Singapore và Nhật Bản vẫn duy trì vị trí dẫn đầu và thứ hai về quy mô vốn đầu tư vào Việt Nam với tổng mức đầu tư lần lượt đạt 6,8 tỷ USD và 6,6 tỷ USD. Vốn đầu tư từ Singapore chỉ tăng 5,4% so với cùng kỳ, trong khi vốn đầu tư từ Nhật Bản tăng năm thứ ba liên tiếp với mức tăng trưởng 37,3% trong năm 2023. Vị trí các nhà đầu tư lớn tiếp theo có sự thay đổi so với năm trước, Hàn Quốc đầu tư khoảng 4,4 tỷ USD vào Việt Nam trong năm 2023, từ vị trí thứ ba lùi xuống vị trí thứ 5. Trong khi đó, Hồng Kông và Trung Quốc vươn lên vị trí thứ ba và thứ tư, tổng mức đầu tư lần lượt đạt 4,7 tỷ USD và 4,5 tỷ USD. Nếu tính chung cả ba nhà đầu tư Hồng Kông, Trung Quốc và Đài Loan thì vốn đầu tư của nhóm này có sự phục hồi đáng kể sau khi tăng trưởng âm liên tiếp 3 năm giai đoạn Covid-19 (2020-2022), tổng mức đầu tư của nhóm này là 12,0 tỷ USD trong năm 2023, tăng 97,6% so với cùng kỳ nhưng vẫn thấp hơn 12,6% so với năm 2019 (trước khi Covid-19 diễn ra). Khẩu vị đầu tư của nhóm nhà đầu tư này tập trung ở ba nhóm ngành gồm 1) sản xuất pin mặt trời, 2) sản phẩm điện tử & linh kiện điện tử và 3) công nghiệp phụ trợ ô tô.

FDI tháng 01/2024: tích cực ở khía cạnh giải ngân vốn

Tính đến ngày 20/01/2024, tổng vốn đầu tư FDI đạt xấp xỉ 2,4 tỷ USD, tăng 40,2% so với cùng kỳ. Trong đó, vốn đăng ký mới đạt 2,0 tỷ USD, tăng 66,9% so với cùng kỳ, ngược lại, vốn đăng ký tăng thêm và vốn góp mua cổ phần giảm lần lượt 23,1% và 33,1%, đạt 235,4 triệu USD và 116,5 triệu USD. Vốn đầu tư tăng mạnh trong tháng 01/2024 chủ yếu do có dự án có quy mô vốn đầu tư lớn ở lĩnh vực bất động sản.

Cụ thể, dự án có quy mô vốn đầu tư lớn là xây dựng khu đô thị mới ở Hà Nội với tổng vốn là 662 triệu USD, tổng vốn đầu tư thu hút trong tháng đầu năm của ngành kinh doanh bất động sản cũng đạt hơn 1,27 tỷ USD, chiếm 53,9% tổng vốn đầu tư đăng ký. Nếu loại trừ đi yếu tố đột biến của ngành kinh doanh bất động sản, vốn đầu tư đăng ký trong tháng đầu năm chỉ tương đương cùng kỳ năm 2023.

Tuy nhiên, vốn thực hiện dự án đầu tư nước ngoài ước đạt 1,5 tỷ USD, tăng 9,6% so với cùng kỳ. Có thể thấy, nhờ sự tích cực trong kết quả thu hút vốn FDI của năm 2023, tốc độ giải ngân của vốn FDI đã có sự cải thiện đáng kể, năm 2023, vốn thực hiện FDI đạt 23,2 tỷ USD (+3,5% so với cùng kỳ).

Theo dự báo của UNCTAD, dòng vốn FDI toàn cầu có thể sẽ tăng trưởng khiêm tốn trong năm 2024 nhờ dự báo về triển vọng lạm phát và chi phí đi vay ở các thị trường phát triển ổn định. Tuy nhiên, rủi ro diễn biến theo chiều hướng tiêu cực vẫn đang bao phủ liên quan đến rủi ro địa chính trị, mức nợ cao ở các quốc gia và nguy cơ tăng trưởng kinh tế toàn cầu suy giảm.

Ngoài ra, năm 2024 cử tri ở hơn 80 quốc gia và vùng lãnh thổ (~hơn ½ dân số thế giới) dự kiến sẽ bỏ phiếu cho các cuộc bầu cử nên cũng sẽ ảnh hưởng đến triển vọng thu hút vốn đầu tư.

Tại Việt Nam, Rồng Việt đánh giá triển vọng thu hút vốn FDI năm 2024 sẽ giữ nhịp độ tích cực nhờ 1) Việt Nam là quốc gia tiềm năng trong chiến lược đa dạng hoá chuỗi cung ứng của các nhà sản xuất, 2) tăng trưởng kinh tế Việt Nam dự kiến phục hồi tích cực hơn trong năm nay và 3) nền tảng chính trị ổn định.